Alles Over de Woordzoeker
Wij mensen zijn een stel grapjassen, en grapjes met taal zijn ons niet vreemd. Waarschijnlijk al sinds de uitvinding van taal maken we woordgrapjes. De oude Babyloniërs verzonnen raadsels, net zoals de Perzen, Grieken en de Arabieren. Anagrammen, woordgrapjes en tongbrekers bestaan al honderden, misschien zelfs al duizenden jaren in alle talen.
Min of meer in de afgelopen honderd jaar is het aantal woordspellen gigantisch toegenomen. Denk bijvoorbeeld aan de geweldige uitvinding van de kruiswoordpuzzel. Bovendien heeft iedereen wel eens een keer Galgje, Scrabble of Wordfeud gespeeld. Er lijkt geen eind te komen aan de honger naar puzzelboeken, van pockets tot jumboboeken, laat staan online puzzels. Op veel telefoons kun je ook woordspelletjes spelen, dus je hoeft geen moment meer zonder te zitten! Woordzoekers spelen een grote rol in deze wereld vol woorden. Hoewel niet iedereen ze beschouwt als echte woordpuzzels, zijn ze misschien wel populairder dan kruiswoordraadsels.
Woordzoeker in een notendop
Een woordzoeker is een woordspel waarbij je woorden moet vinden in een met letters gevuld rooster, dat vaak rechthoekig van vorm is. Het doel is om alle woorden te vinden en te markeren. De woorden staan horizontaal, verticaal of diagonaal. Meestal is een lijst met de verborgen woorden gegeven, maar bij de meer uitdagende woordzoekers moet de puzzelaar het zonder die lijst zien te rooien. Veel van deze woordpuzzels hebben een thema dat alle woorden me elkaar verbindt. Ze zijn, net als kruiswoordpuzzels, bijzonder populair in Nederland; zo populair zelfs dat er volledige tijdschriften aan zijn gewijd die te vinden zijn in de schappen van de supermarkten, boekhandels en benzinestations.
Woordzoekers vindt men ook vaak in kranten of puzzelboeken. Sommige leraren gebruiken ze in het onderwijs voor hun leerlingen. Het is namelijk erg goed voor kinderen om dit soort puzzels te maken, ze leren veel nieuwe woorden op een leuke manier.
Houd je hersenen scherp met woordzoekers
Er zijn een heleboel goede redenen om verslaafd te raken aan woordzoekers. Hieronder in het kort de belangrijkste redenen:
• Ze vergroten je woordenschat en spellingsvaardigheid.
• Ze zijn makkelijk om uit te printen en mee te nemen; het enige dat je nodig hebt is een pen of potlood.
• Het oplossen en maken van woordzoekers is ontzettend leuk! (en wie slaat dat nu af?)
• Ze zijn ook geschikt voor kinderen! Kortom, een gezellige activiteit voor het hele gezin.
De geschiedenis van de woordzoeker in vogelvlucht
Er is niet veel bekend over de geschiedenis van woordzoeker puzzels maar met het onderstaande artikel willen we je hier toch een beetje een idee van geven. Rond 1860 werd er in de puzzelboekjes van toen een nieuw soort puzzel geprint. Een zinnetje, kort gedichtje of andere korte tekst werd aaneen geschreven. Vervolgens liet men het zinnetje dan kronkelen, zodat er een diagram ontstond, eigenlijk net als een doolhof. Het pad dat je moest volgen was heel vaak hetzelfde en de woorden stonden al achter elkaar in de juiste volgorde. Aan diagonale woorden werd nog niet gedaan en de letters werden niet dubbel gebruikt.
Een andere antieke versie van woordzoeker stond bekend als Word Chess. De letters van het zinnetje in dit soort puzzels liepen in de vorm van de zetten van een paard bij schaken (twee hokjes vooruit, één naar links of rechts; of één vooruit, en twee naar links of rechts. Je vindt ze nog steeds in de echte puzzeltijdschriften en op internet. Het opsporen van de eerste hedendaagse woordzoeker puzzels (met een aantal willekeurig geplaatste woorden in een diagram) is nog een hele opgave.
Het lijkt erop dat verschillende mensen in verschillende landen zonder dat ze het wisten op hetzelfde idee zijn gekomen. De productieve Spaanse puzzelmaker Pedro Ocón de Oro (te zien op de foto) ontwierp ongeveer 125 verschillende puzzelsoorten en kwam in de jaren 60 met het spel Sopa de letras (Lettersoep). In feite was zijn creatie de eerste echte woordzoeker met een woordenlijst en een diagram met letters.
Norman E. Gibat uit Oklahoma in Amerika is naar verluidt de eerste geweest die een woordzoeker in het Engels ontwierp. Hij kwam op het idee van een puzzel omdat hij lezers wilde aantrekken voor zijn advertentietijdschrift, daarom ging hij speciaal voor dit blad een woordzoeker maken. Hij plaatste de namen van 34 steden en dorpen in Oklahoma in een diagram van 20 bij 20. De woorden plaatste hij verticaal, horizontaal en diagonaal, zoals tegenwoordig nog steeds wordt gedaan. Op 1 maart 1968 werd het gepubliceerd. De nieuwe puzzel trok al gauw de meeste aandacht in zijn tijdschrift en al snel smeekte zijn lezers om meer. In Nederland verscheen de woordzoeker voor het eerst in de puzzelboekjes van M. Sanders.
Sindsdien is het woordzoeker spel alleen maar populairder geworden. Ze verschijnen steeds vaker in het klaslokaal, puzzelboeken, tijdschriften en kranten. Ook online doen de puzzels het erg goed, zoals op onze websites waar je met een eenvoudig programmaatje zelf een woordzoeker kunt maken, uitprinten en oplossen en waar ook vele door ons gemaakte puzzels te vinden zijn. Eén ding is zeker: als je van puzzelen houdt, ben je hier op de juiste plek!